Leerlingvaardigheden voor formatief evalueren
Formatief evalueren is in opkomst in de Nederlandse onderwijspraktijk. Leraren hebben door middel van formatief evalueren een beter zicht op de voortgang van leerlingen. Leerlingen worden uitgedaagd om hun werk te evalueren en om vervolgens hun eigen leerproces aan te passen.
Binnen het lectoraat Eigentijds beoordelen en beslissen ontwikkelden we de toolkit leerlingvaardigheden voor formatief evalueren. Het doel van deze toolkit is handvatten bieden om leerlingvaardigheden te ontwikkelen voor formatief evalueren in het voortgezet onderwijs.
Opzet van de toolkit
De werkvormen in de toolkit zijn opgedeeld in verschillende onderdelen van formatief evalueren. De werkvormen duren 20 tot 60 minuten en zijn in te zetten in een mentor- of vakles. De werkvormen zijn algemeen geschreven voor het vo en vragen daarom waarschijnlijk nog om aanpassing aan het niveau en voorkennis van de eigen leerlingen. Bij ieder onderdeel staat een compleet document met een korte theoretische onderbouwing, de doelen voor de leerlingen en de beschikbare werkvormen. De werkvormen zijn ook apart te downloaden.
-
Werken aan een feedbackcultuur
Een feedbackcultuur is van belang als voorwaarde voor formatief evalueren en het gebruiken van feedback in de klas.
-
Verwachtingen verhelderen
Hoe beter een leerling weet wat in de les, bij een opdracht of bij een toets verwacht wordt, hoe beter hij in staat is zijn eigen kennen en kunnen te beoordelen en na te denken over wat (nog) nodig is om de doelen te halen om zo de opdracht met een voldoende af te ronden.
-
Feedback vragen en ontvangen
Er is de afgelopen jaren steeds meer erkenning gekomen voor het feit dat de leerling zelf een actieve rol vervult in het feedbackproces: of de boodschap van feedback aankomt, begrepen wordt, geaccepteerd wordt (of niet), en of er iets mee wordt gedaan, hangt voor een groot deel af van de leerling.
-
Peerfeedback geven
Als er feedback gegeven wordt aan leerlingen, bijvoorbeeld in de vierde fase van de formatieve cyclus, dan is het niet noodzakelijk dat deze feedback door de leraar gegeven wordt. Er kan ook peerfeedback ingezet worden.
-
Vervolgacties ondernemen
Feedback van de leraar kan leerlingen verder helpen bij het leren en het plannen van stappen hierin. Echter heeft feedback vaak geen effect, bijvoorbeeld omdat leerlingen niet weten hoe ze verder moeten of de feedback niet begrijpen.
Contact
Wil je de documenten ontvangen in een Word bestand zodat het eenvoudig is te personaliseren? Neem dan contact met ons op: Eline.dentuinder@han.nl
De toolkit is ontwikkeld door het Lectoraat Eigentijds beoordelen en beslissen en een resultaat van het project Formatief Evalueren als brug tussen onderwijs en leerling.
Er is van deze toolkit ook een versie ontwikkeld gericht op studenten in het middelbaar beroepsonderwijs en hoger onderwijs.
